Nauka języka niemieckiego to fascynująca podróż. Umiejętność pytania i podawania godziny oraz daty jest podstawowym aspektem komunikacji. Ten przewodnik pomoże Ci opanować te kluczowe zwroty.
Jak Zapytać o Godzinę po Niemiecku?
Zacznijmy od podstaw. Pytamy o godzinę używając prostych zwrotów. Istnieją dwa główne sposoby zadania tego pytania.
Możesz zapytać: 'Wie viel Uhr ist es?’ Ten zwrot dosłownie oznacza „Ile zegarów jest?”. Możesz też użyć pytania: 'Wie spät ist es?’ To tłumaczymy jako „Jak późno jest?”. Oba pytania są poprawne. Oba są powszechnie używane.
’Wie viel Uhr ist es?’ – 'Ile zegarów jest?’
’Wie spät ist es?’ – 'Jak późno jest?’
Chcesz być bardziej uprzejmy? Dodaj 'Czy wiesz’ przed pytaniem. Pamiętaj o poprawnym akcencie.
Podawanie Godziny po Niemiecku: Dwa Sposoby
W języku niemieckim godziny podaje się na dwa sposoby. Masz do wyboru system formalny i nieformalny. Oba są ważne w codziennej komunikacji.
Niemcy używają zarówno 12-, jak i 24-godzinnego zegara. Wybór zależy od sytuacji. Oficjalnie godziny podaje się w 24-godzinnym zegarze.
Formalne Podawanie Godziny
Oficjalny sposób jest prosty. Opiera się na 24-godzinnym systemie. W mowie oficjalnej nie stosujemy żadnych przyimków. Podajemy godzinę i minuty. Schemat to: 'Es ist ____ Uhr ____.’ czyli „Jest godzina ___ i ___ minut”. Często pomija się 'Uhr’.
W formalnych sytuacjach użycie 'Uhr’ jest poprawne i zalecane. Podajesz pełną liczbę godzin (od 1 do 24). Następnie dodajesz liczbę minut (od 0 do 59).
Zobaczmy przykłady formalnego podawania czasu:
- 14:00: vierzehn Uhr
- 14:15: vierzehn Uhr fünfzehn
- 14:30: vierzehn Uhr dreißig
- 14:45: vierzehn Uhr fünfundvierzig
- 22:00: zweiundzwanzig Uhr
- 22:15: zweiundzwanzig Uhr fünfzehn
- 22:30: zweiundzwanzig Uhr dreißig
- 22:45: zweiundzwanzig Uhr fünfundvierzig
Godziny po południu mają swoje odpowiedniki w systemie 12-godzinnym. Na przykład, vierzehn Uhr to druga po południu. Zweiundzwanzig Uhr to dziesiąta wieczorem.
| 24-godzinny | 12-godzinny (formalnie) | Polski odpowiednik |
|---|---|---|
| dreizehn Uhr | ein Uhr | trzynasta (pierwsza po południu) |
| vierzehn Uhr | zwei Uhr | czternasta (druga po południu) |
| fünfzehn Uhr | drei Uhr | piętnasta (trzecia po południu) |
| sechzehn Uhr | vier Uhr | szesnasta (czwarta po południu) |
| siebzehn Uhr | fünf Uhr | siedemnasta (piąta po południu) |
| achtzehn Uhr | sechs Uhr | osiemnasta (szósta po południu) |
| neunzehn Uhr | sieben Uhr | dziewiętnasta (siódma po południu) |
| zwanzig Uhr | acht Uhr | dwudziesta (ósma wieczorem) |
| einundzwanzig Uhr | neun Uhr | dwudziesta pierwsza (dziewiąta wieczorem) |
| zweiundzwanzig Uhr | zehn Uhr | dwudziesta druga (dziesiąta wieczorem) |
| dreiundzwanzig Uhr | elf Uhr | dwudziesta trzecia (jedenasta wieczorem) |
| vierundzwanzig Uhr | zwölf Uhr | dwudziesta czwarta (dwunasta w nocy) |
Możesz dodać określenia pory dnia. Na przykład, 'vormittags’ oznacza przed południem. 'Nachmittags’ oznacza po południu. 'Abends’ to wieczorem, a 'nachts’ to w nocy.
Wir sehen uns um 11 Uhr abends. – Widzimy się o 23:00.
Wir treffen uns um 11 Uhr vormittags. – Spotykamy się o 11:00 przed południem.
Nieformalne Podawanie Godziny
Nieformalny sposób jest bardziej złożony. Używa się go w codziennych rozmowach. W mowie nieoficjalnej używamy przyimków 'nach’ (po) i 'vor’ (przed). Ten system opiera się na 12-godzinnym zegarze. Odnosimy się do najbliższej pełnej godziny.
’Halb’ oznacza pół godziny. Odnosi się do pół godziny przed następną pełną godziną. Na przykład, 'halb drei’ to 2:30 (pół godziny przed trzecią). 'Halb elf’ to 10:30 (pół godziny przed jedenastą).
Kwadransy są bardzo powszechne. 'Viertel nach’ oznacza kwadrans po. 'Viertel vor’ oznacza kwadrans przed. 'Viertel nach drei’ to 3:15. 'Viertel vor drei’ to 2:45.
System z 'vor’ i 'nach’ jest powszechny w Niemczech, Austrii i Szwajcarii. Jest to naturalny sposób podawania czasu w mowie potocznej.
Oto przykłady nieformalnego podawania czasu:
- 14:00 (2 po południu): zwei
- 14:15 (2:15): viertel nach zwei
- 14:30 (2:30): halb drei
- 14:45 (2:45): viertel vor drei
- 22:00 (10 wieczorem): zehn
- 22:15 (10:15): viertel nach zehn
- 22:30 (10:30): halb elf
- 22:45 (10:45): viertel vor elf
Można też podawać minuty precyzyjniej. Na przykład, 'fünf nach drei’ to 3:05 (pięć po trzeciej). 'Zehn vor drei’ to 2:50 (dziesięć przed trzecią).
Pamiętaj o słowach takich jak 'morgens’ (rano), 'vormittags’ (przed południem), 'nachmittags’ (po południu), 'abends’ (wieczorami). Pomagają one uniknąć nieporozumień.
Porównanie: Formalne i Nieformalne podawanie czasu
Zrozumienie obu systemów jest kluczowe. Formalny system jest precyzyjny. Nieformalny jest bardziej potoczny. Poniższa tabela porównuje oba sposoby dla wybranych godzin.
| Czas (24h) | Formalnie | Nieformalnie (12h) |
|---|---|---|
| 14:00 | vierzehn Uhr | zwei (po południu) |
| 14:15 | vierzehn Uhr fünfzehn | viertel nach zwei |
| 14:30 | vierzehn Uhr dreißig | halb drei |
| 14:45 | vierzehn Uhr fünfundvierzig | viertel vor drei |
| 22:00 | zweiundzwanzig Uhr | zehn (wieczorem) |
| 22:15 | zweiundzwanzig Uhr fünfzehn | viertel nach zehn |
| 22:30 | zweiundzwanzig Uhr dreißig | halb elf |
| 22:45 | zweiundzwanzig Uhr fünfundvierzig | viertel vor elf |
Jak Zapytać o Datę po Niemiecku?
Podobnie jak w przypadku godzin, istnieją standardowe pytania o datę. Umiejętność ta jest bardzo przydatna. Możesz zapytać o dzisiejszą datę. Możesz też pytać o daty konkretnych wydarzeń.
Typowe pytania to:
- Welches Datum haben wir heute? – Jaka jest dzisiaj data?
- Der wievielte ist heute? – Który dzisiaj jest? (dzień miesiąca)
- Wann bist du geboren? – Kiedy się urodziłeś?
- Wann ist dein Geburtstag? – Kiedy masz urodziny?
- Wann ist dein Namenstag? – Kiedy masz imieniny?
Wenn ist dein Namenstag? – Kiedy masz imieniny?
Podawanie Daty po Niemiecku
Podawanie daty po niemiecku jest łatwe. Wymaga znajomości kilku zasad. Musisz znać liczby, dni tygodnia i miesiące. Daty po niemiecku zapisuje się według stałych reguł.
Daty mogą być podawane w dwóch formach. Dotyczy to zwłaszcza oficjalnych pism. Poznanie sposobu ich zapisu jest ważne.
Liczebniki Porządkowe
Podawanie daty wymaga użycia liczebników porządkowych. Nie mówimy „dzień pięć marca”. Mówimy „piąty dzień marca”. Liczebniki porządkowe w języku niemieckim mają swoje zasady tworzenia. Zawsze występują z rodzajnikiem określonym.
Liczebniki porządkowe od 1 do 19 mają końcówkę -te. Na przykład, der zweite (drugi), der dritte (trzeci – nieregularny), der vierte (czwarty). Liczebniki porządkowe od 20 mają końcówkę -ste. Na przykład, der zwanzigste (dwudziesty), der einundzwanzigste (dwudziesty pierwszy).
Istnieją cztery nieregularne liczebniki porządkowe. Warto je zapamiętać:
- der erste – pierwszy
- der dritte – trzeci
- der siebte – siódmy
- der achte – ósmy
Przed datą (dniem miesiąca) stawiamy przyimek 'am’. Jest to skrót od 'an dem’. Am występuje z celownikiem.
Es passierte am 5ften März. – To wydarzyło się 5-ego marca. (Uwaga: Poprawna forma to „fünften”, nie „5ften”)
Poprawnie powinno być: Es passierte am fünften März.
Zapis i Odczyt Daty Pisemnie
Daty pisemne mają specyficzny format. W Niemczech często używa się formatu DD.MM.RRRR. Na przykład, 01.05.2004 to 1 maja 2004 roku. W oficjalnych dokumentach można spotkać zapis słowny lub mieszany.
Rok podawany jest dzieląc go na dwie części. Dotyczy to lat do 1999. Na przykład, 1987 to 'neunzehnhundertsiebenundachtzig’. Lata od 2000 czyta się jako pełne liczby. Rok 2004 to 'zweitausendvier’.
Pełną datę podajemy ze wszystkimi elementami. Na przykład, am vierten Mai zweitausendacht (4 maja 2008). Można też powiedzieć 'am vierten Mai im Jahre zweitausendacht’.
Ich wurde am 29 August 1987 geboren. – Urodziłem się 29 sierpnia 1987 roku. (Poprawna forma: Ich wurde am neunundzwanzigsten August neunzehnhundertsiebenundachtzig geboren.)
Polska wstąpiła do UE 01.05.2004. Czytamy to: am ersten Mai zweitausendvier.
Am 24. Dezember Feiern wir jedes Jahr Heiligabend. – Co roku, 24. grudnia, obchodzimy wigilię. (Czytamy: am vierundzwanzigsten Dezember)
Am Morgen des 7. Novembers sah ich, dass das letzte Blatt von unserem Baum fiel. – 7 listopada nad rankiem, widziałem jak spadł ostatni liść z naszego drzewa. (Czytamy: am siebten Novembers)
Gestern, am 12. August, fing um 15 Uhr ein schreckliches Gewitter an. – Wczoraj, tj. 12 sierpnia, ok. godziny 15, rozpoczęła się straszna burza. (Czytamy: am zwölften August um fünfzehn Uhr)
Uniwersytet Warszawski został założony w 1816 roku. Czytamy: im Jahre achtzehnhundertsechzehn.
Hexenverfolgungen zaczęły się w 13. wieku. Czytamy: im dreizehnten Jahrhundert.
Silvester to festiwal. Odbywa się co roku 31.12. Czytamy: am einunddreißigsten zwölften.
Inne Wyrażenia Czasowe
Znajomość przysłówków czasu jest bardzo pomocna. Określają one czas zdarzenia. Odpowiadają na pytania: wann? (kiedy?), ab wann? / seit wann? (od kiedy?), bis wann? (do kiedy?), wie lange? (jak długo?), wie oft? (jak często?).
Oto przykłady przysłówków i wyrażeń czasowych:
- Teraźniejszość: heute (dzisiaj), gerade (właśnie), jetzt (teraz), sofort (od razu)
- Przeszłość: gestern (wczoraj), vorgestern (przedwczoraj), früher (wcześniej), damals (wtedy), neulich (ostatnio)
- Przyszłość: morgen (jutro), übermorgen (pojutrze), bald (wkrótce), später (później), demnächst (niebawem)
- Czas trwania: kurz (krótko), lange (długo), stundenlang (godzinami), immer (zawsze), ewig (wiecznie)
- Powtarzalność: täglich (codziennie), wöchentlich (tygodniowo), monatlich (co miesiąc), rocznie (jährlich), manchmal (czasami), oft (często), selten (rzadko), nie (nigdy)
W języku niemieckim czas trwania wyraża się często za pomocą słowa 'für’. Na przykład, 'ich habe sechs Monate in Kanada gelebt’ (mieszkałem w Kanadzie przez sześć miesięcy). 'Ich gehe morgen für zwei Wochen nach Frankreich’ (jadę jutro do Francji na dwa tygodnie).
Można też użyć przyimka 'seit’ (od) dla czasu trwania. 'Ich habe hier neun Jahre gearbeitet’ (pracuję tutaj od dziewięciu lat).
Ćwiczenie i Praktyka
Praktyka czyni mistrza. Dotyczy to również nauki języka niemieckiego. Ćwiczenie podawania różnych godzin jest bardzo ważne. Rób to zarówno formalnie, jak i nieformalnie.
Aby przećwiczyć podawanie dat, napisz swoją datę urodzenia po niemiecku. Możesz też wymyślić losowe daty. Następnie spróbuj zapisać je słownie. Ćwicz mówienie o datach wydarzeń historycznych lub osobistych.
Możesz korzystać z różnych narzędzi. Dostępne są słowniki internetowe. Pomagają one tłumaczyć frazy. Istnieją też aplikacje mobilne do nauki języków. Warto też ćwiczyć z innymi osobami. Rozmawiaj z niemieckimi native speakerami, jeśli masz taką możliwość.
Często Zadawane Pytania
Masz pytania dotyczące godzin i dat po niemiecku? Oto odpowiedzi na najczęstsze z nich.
Czy zawsze muszę używać 'Uhr’ podając godzinę formalnie?
Tak, w formalnych sytuacjach użycie 'Uhr’ jest poprawne i zalecane.
Kiedy mogę pominąć 'Uhr’?
W nieformalnych rozmowach, z rodziną, przyjaciółmi, w codziennych sytuacjach można pominąć 'Uhr’.
Co oznacza 'halb’ w kontekście czasu?
’Halb’ oznacza pół godziny i odnosi się do pół godziny przed następną pełną godziną.
Czy 'viertel nach’ i 'viertel vor’ są powszechnie używane?
Tak, są to bardzo powszechne i naturalne sposoby podawania czasu w języku niemieckim, szczególnie w mowie potocznej.
Czy ten sposób podawania czasu jest taki sam we wszystkich krajach niemieckojęzycznych?
Tak, system z 'vor’ i 'nach’ jest powszechny w Niemczech, Austrii i Szwajcarii.
Podsumowanie
Nauka podawania godzin i dat w języku niemieckim wymaga ćwiczeń. Poznałeś dwa sposoby podawania godziny. System formalny używa 24-godzinnego formatu. System nieformalny opiera się na 12 godzinach. Używa przyimków 'vor’ i 'nach’.
Podawanie dat wymaga liczebników porządkowych. Pamiętaj o końcówkach -te i -ste. Zwróć uwagę na nieregularne formy. Lata czyta się różnie w zależności od wieku. Ćwicz zapis i odczyt dat.
Wzbogać swoje słownictwo o przysłówki czasu. Pomogą Ci precyzyjnie określać, kiedy coś się dzieje. Pamiętaj o regularnej praktyce. Viel Glück!
Zobacz także: