Odmiana czasownika dürfen w języku niemieckim

Odmiana czasownika „dürfen” w języku niemieckim jest kluczowa. Pozwala wyrazić pozwolenie lub zakaz. To jeden z ważnych czasowników modalnych. Zrozumienie jego form ułatwia komunikację.

Czym jest czasownik modalny „dürfen”?

Czasownik „dürfen” należy do grupy czasowników modalnych. W języku niemieckim jest ich sześć. „Dürfen” oznacza „mieć pozwolenie”. Używamy go, gdy chcemy o coś grzecznie zapytać. Wyraża też zakaz w formie przeczenia. Jest to czasownik nieregularny. W zdaniu występuje jako orzeczenie. Łączy się z innym czasownikiem. Ten drugi czasownik stoi na końcu zdania. Ma formę bezokolicznika.

Czasowniki modalne mówią o naszych możliwościach. Określają też chęci lub potrzeby. Uogólniają sposób wykonania czynności. „Dürfen” jest jednym z sześciu takich czasowników.

Odmiana „dürfen” w czasie teraźniejszym (Präsens)

Odmiana „dürfen” w czasie teraźniejszym jest nieregularna. Zmienia się samogłoska w temacie. W 1. i 3. osobie liczby pojedynczej forma jest identyczna. Ta zasada dotyczy czasowników modalnych. Poniższa tabela pokazuje pełną odmianę.

Osoba	Forma
ich	darf
du	darfst
er/sie/es	darf
wir	dürfen
ihr	dürft
sie/Sie	dürfen

Przykładowe zdania z „dürfen” w Präsens

Użyjemy form z tabeli w praktycznych zdaniach. Pamiętaj o bezokoliczniku na końcu.

• Ich darf das Auto führen. (Mam pozwolenie prowadzić samochód.)
• Du darfst hier nicht rauchen. (Nie wolno ci tutaj palić.)
• Das Kind darf nicht zu lange aufbleiben. (Dziecko nie może zbyt długo nie spać.)
• Wir dürfen nicht ins Kino gehen. (Nie wolno nam iść do kina.)
• Ihr dürft nicht über ihn lachen. (Nie wolno wam się z niego śmiać.)
• Sie dürfen hier nicht parken. (Nie wolno Państwu tutaj parkować.)

Przykłady pokazują użycie formy pozytywnej i negatywnej. Forma negatywna wyraża zakaz.

Odmiana „dürfen” w czasie przeszłym prostym (Präteritum)

Czas przeszły prosty (Präteritum) dla „dürfen” jest regularny w końcówkach. Temat czasownika to „durft-„. Dodajemy standardowe końcówki czasu przeszłego. Ta forma jest często używana w opowieściach i tekstach pisanych.

Osoba	Forma
ich	durfte
du	durftest
er/sie/es	durfte
wir	durften
ihr	durftet
sie/Sie	durften

Przykładowe zdania z „dürfen” w Präteritum

Zobaczmy „dürfen” w czasie przeszłym prostym.

• Durftest du rauchen als Kind? (Czy wolno ci było palić jako dziecku?)
• Ich nicht! (Mi nie!)
• Früher durfte man hier parken. (Dawniej wolno było tutaj parkować.)
• Sie durften das Gebäude betreten. (Wolno im było wejść do budynku.)

Zdania te opisują sytuacje z przeszłości. Dotyczą pozwolenia lub jego braku.

Odmiana „dürfen” w czasie przeszłym złożonym (Perfekt)

Czas przeszły złożony (Perfekt) dla „dürfen” wymaga czasownika posiłkowego „haben”. Formą Partizip II jest „gedurft”. Tego czasu używamy częściej w mowie potocznej.

Osoba	Forma
ich	habe gedurft
du	hast gedurft
er/sie/es	hat gedurft
wir	haben gedurft
ihr	habt gedurft
sie/Sie	haben gedurft

Odmiana „dürfen” w czasie przyszłym (Futur I)

Czas przyszły (Futur I) tworzymy za pomocą czasownika „werden” i bezokolicznika „dürfen”. Czasownik „werden” odmieniamy przez osoby. „Dürfen” pozostaje w formie podstawowej na końcu zdania.

Osoba	Forma
ich	werde dürfen
du	wirst dürfen
er/sie/es	wird dürfen
wir	werden dürfen
ihr	werdet dürfen
sie/Sie	werden dürfen

Przykładowe zdania z „dürfen” w Futur I

Oto kilka przykładów użycia „dürfen” w czasie przyszłym.

• Du wirst nie 300 km/h fahren dürfen! (Nigdy nie będziesz mógł jechać 300 km/h!)
• Wir werden das Gebäude morgen betreten dürfen. (Jutro będziemy mogli wejść do budynku.)

Forma ta wskazuje na pozwolenie w przyszłości.

Tryb przypuszczający (Konjunktiv I i II)

„Dürfen” posiada również formy trybu przypuszczającego. Konjunktiv I używamy głównie w mowie zależnej. Konjunktiv II wyraża życzenia lub grzeczne pytania. Forma Konjunktiv II dla „dürfen” to „dürfte”.

Osoba	Konjunktiv I	Konjunktiv II
ich	dürfe	dürfte
du	dürfest	dürftest
er/sie/es	dürfe	dürfte
wir	dürfen	dürften
ihr	dürfet	dürftet
sie/Sie	dürfen	dürften

Przykładowe zdania z „dürfen” w Konjunktiv II

Forma „dürfte” jest często używana w grzecznych pytaniach.

• Dürfte ich Sie etwas fragen? (Czy mógłbym/mogłabym panią/pana o coś zapytać?)
• Das dürfte nicht wahr sein! (To chyba nie może być prawda!)

Konjunktiv II brzmi bardziej formalnie i uprzejmie.

„Dürfen” w zdaniu – zasady użycia

Główna zasada użycia czasowników modalnych jest prosta. Czasownik modalny stoi na drugim miejscu w zdaniu oznajmującym. Odmienia się przez osoby. Drugi czasownik, ten główny, idzie na sam koniec. Występuje tam w formie bezokolicznika. Ta struktura jest stała.

Darf ich an den Bodensee fahren? (Mogę jechać nad jezioro?)

W pytaniach czasownik modalny jest na pierwszym miejscu. W zdaniach przeczących „nicht” stoi przed bezokolicznikiem na końcu.

• Du darfst hier nicht rauchen. (Nie wolno ci tutaj palić.)
• Hier darf man nicht telefonieren. (Tutaj nie wolno telefonować.)

Zasada z bezokolicznikiem na końcu jest bardzo ważna. Stosuj ją zawsze z czasownikami modalnymi.

„Dürfen” a inne czasowniki modalne

W języku niemieckim mamy sześć czasowników modalnych. Są to: „dürfen”, „können”, „sollen”, „müssen”, „mögen”, „wollen”. Każdy z nich ma inne znaczenie. „Dürfen” oznacza „mieć pozwolenie”. „Müssen” oznacza „musieć”. To wyraźna różnica.

Sześć niemieckich czasowników modalnych i ich znaczenia

Porównajmy „dürfen” i „müssen”.

• Du darfst hier nicht rauchen. (Nie wolno ci tutaj palić – zakaz.)
• Du musst hier nicht rauchen. (Nie musisz tutaj palić – brak konieczności.)

„Dürfen” wyraża pozwolenie lub jego brak. „Müssen” wyraża konieczność lub jej brak (w formie przeczenia „nicht müssen”). Zrozumienie tych różnic jest kluczowe. Pomaga precyzyjnie wyrażać swoje myśli.

Inne czasowniki modalne to:

• können (móc, umieć, potrafić)
• sollen (mieć obowiązek, powinność)
• mögen (lubić, chcieć w formie Konjunktiv II „möchte”)
• wollen (chcieć)

Wszystkie te czasowniki odmieniają się nieregularnie w Präsens. W 1. i 3. osobie liczby pojedynczej mają taką samą formę. Po nich następuje bezokolicznik na końcu zdania.

Zobacz także:

• Niemieckie czasowniki modalne i ćwiczenia
• Czasowniki modalne w języku niemieckim – kompletny przewodnik
• Koniugacja czasownika reden w języku niemieckim
• Czasowniki modalne sollen i wollen w języku niemieckim
• Czasowniki modalne w języku niemieckim – przewodnik