Niemieckie czasowniki sehen, schauen i gucken często sprawiają kłopot. Wszystkie dotyczą patrzenia, ale używa się ich inaczej. Wyjaśniamy, kiedy stosować każdy z nich.
Czy sehen, schauen i gucken to synonimy?
Czasowniki sehen, schauen i gucken wydają się podobne. Wszystkie wiążą się ze wzrokiem. Jednak nie są pełnymi synonimami. Mają różne odcienie znaczenia. Różnią się też zastosowaniem gramatycznym. Ważne są również różnice regionalne. Warto je poznać, aby mówić poprawnie.
Sehen – jeden ze zmysłów i nie tylko
Czasownik sehen oznacza widzieć. To jeden z pięciu zmysłów. Używasz go, gdy coś po prostu wpada ci w oko. Nie musisz na to celowo patrzeć. „Sehen” potrzebuje dopełnienia w bierniku. Na przykład: Ich sehe einen Vogel (Widzę ptaka). Używamy go też w wyrażeniach. Na przykład: Fern sehen to oglądać telewizję. W tym przypadku nie powiesz fernschauen. To ważny wyjątek.
Ich sehe ein bisschen fern, dann gehe ich schlafen.
Schauen – popularny na południu
Czasownik schauen oznacza spoglądać. Jest używany częściej w południowych Niemczech. Popularny jest też w Austrii. Możesz go użyć, gdy patrzysz na coś celowo. Na przykład: Ich schaue aus dem Fenster (Patrzę przez okno). Czasem można go zamienić z sehen. Na przykład: Ich schaue/sehe fern (Oglądam telewizję – tu schauen jest możliwe, choć sehen jest typowe). „Schauen” bywa mniej formalne niż „sehen”.
Gucken – potoczny z północy
Czasownik gucken to spojrzeć, zerknąć. To słowo potoczne. Używa się go głównie w północnych Niemczech. Jest bardzo popularne w codziennej mowie. Na przykład: Guck mal, wer da ist! (Popatrz, kto przyszedł!). Podobnie jak schauen, gucken oznacza celowe spojrzenie. Jest jednak bardziej swobodne. Możesz go używać w nieformalnych sytuacjach.
Czasowniki z przedrostkami: ansehen i zusehen
Przedrostki zmieniają znaczenie czasownika sehen. Przedrostek „an” dodaje konkretności. Przedrostek „zu” oznacza przyglądanie się komuś lub czemuś w akcji.
Ansehen – patrzeć na coś konkretnego
Czasownik ansehen oznacza obejrzeć coś dokładnie. Patrzysz na coś konkretnego. Możesz obejrzeć film (einen Film ansehen). Możesz obejrzeć zdjęcia (Fotos ansehen). To celowe i często dłuższe patrzenie. Czasem można go zamienić z anschauen lub angucken. Na przykład:
Darf ich mir deine Urlaubsfotos auch mal ansehen/anschauen/angucken?
Ansehen wymaga dopełnienia w bierniku. Zwróć uwagę na konstrukcję z zaimkiem zwrotnym. W zdaniu „Ich habe *mich heute einen Weihnachtsfilm angeschaut” błąd polega na użyciu „mich”. Poprawna forma to „Ich habe mir heute einen Weihnachtsfilm angeschaut”. Czasownik „ansehen” (i jego warianty) często łączy się z celownikiem (mir, dir, ihm, ihr, uns, euch, ihnen) w przypadku oglądania czegoś „dla siebie”.
Jeśli chcesz komuś coś zasugerować, użyjesz ansehen lub schauen/gucken z przedrostkiem an:
- Ich würde mir an deiner Stelle die Präsentation noch mal genauer anschauen/ansehen/angucken.
Zusehen – patrzeć, jak ktoś coś robi
Czasownik zusehen oznacza przyglądać się komuś. Patrzysz, jak ktoś wykonuje jakąś czynność. Na przykład: Ich sehe dir bei der Arbeit zu (Przyglądam się twojej pracy). Możesz też oglądać mecz (einem Spiel zusehen). Zusehen łączy się z dopełnieniem w celowniku (Dativ). Na przykład: Ich sehe meinem Bruder beim Fußballspielen zu (Przyglądam się, jak mój brat gra w piłkę). Czasowniki zuschauen i zugucken mają podobne znaczenie. Są często zamienne z zusehen. Nomen der Zuschauer (widz) pochodzi od czasownika zuschauen. W zdaniu „Ich möchte *deine Fotos zuschauen” błąd polega na użyciu „zuschauen” zamiast „ansehen” lub „anschauen”. Patrzymy na zdjęcia, a nie przyglądamy się osobie wykonującej czynność na zdjęciu.
Podsumowanie różnic i podobieństw
Oto główne różnice i podobieństwa między tymi czasownikami:
| Czasownik | Znaczenie | Użycie | Region | Gramatyka (dopełnienie) |
|---|---|---|---|---|
| sehen | widzieć (zmysł) | ogólne widzenie, oglądanie TV | całe Niemcy | biernik (Akkusativ) |
| schauen | spoglądać | celowe patrzenie, mniej formalne niż sehen | Południowe Niemcy, Austria | często bezprzedmiotowe lub z przyimkiem |
| gucken | spojrzeć, zerknąć | potoczne, celowe patrzenie | Północne Niemcy | często bezprzedmiotowe lub z przyimkiem |
| ansehen | obejrzeć coś dokładnie | patrzenie na konkretny obiekt (film, zdjęcie) | całe Niemcy | biernik (Akkusativ), często z celownikiem (Dativ) |
| zusehen | przyglądać się komuś/czemuś w akcji | oglądanie procesu, czynności | całe Niemcy | celownik (Dativ) |
| zuschauen | przyglądać się komuś/czemuś w akcji | podobne do zusehen, potoczne | całe Niemcy | celownik (Dativ) |
| zugucken | przyglądać się komuś/czemuś w akcji | podobne do zusehen, bardzo potoczne | całe Niemcy | celownik (Dativ) |
Kiedy używać sehen, schauen, gucken, ansehen, zusehen?
Kiedy używać sehen?
Użyj sehen, gdy mówisz o zmyśle wzroku. Stosuj go też w wyrażeniu fernsehen (oglądać TV). Potrzebuje dopełnienia w bierniku.
Kiedy używać schauen?
Schauen stosuj, gdy patrzysz na coś celowo. Jest popularny na południu Niemiec i w Austrii. Jest mniej formalny niż sehen w niektórych kontekstach.
Kiedy używać gucken?
Gucken to potoczne słowo oznaczające spojrzenie. Używaj go w nieformalnych rozmowach. Jest typowe dla północnych Niemiec.
Kiedy używać ansehen?
Ansehen oznacza obejrzeć coś dokładnie. Stosuj go do oglądania filmów, zdjęć, prezentacji. Wymaga biernika, często z celownikiem.
Kiedy używać zusehen, zuschauen, zugucken?
Te czasowniki oznaczają przyglądanie się komuś w akcji. Używaj ich do oglądania meczu czy pracy innej osoby. Wymagają celownika.
Jak ćwiczyć użycie tych czasowników?
Nauka niemieckiego wymaga praktyki. Najlepiej uczyć się tych czasowników w kontekście. Słuchaj, jak używają ich native speakerzy. Czytaj niemieckie teksty. Zwracaj uwagę na konstrukcje zdaniowe. Ćwicz tworzenie własnych zdań. Możesz korzystać z aplikacji mobilnych. Dostępne są też ćwiczenia online.
Osłuchiwanie się z językiem pomaga zrozumieć niuanse. Oglądaj filmy po niemiecku. Słuchaj podcastów. Zwracaj uwagę na użycie sehen, schauen, gucken i ich wariantów. Połączenie różnych form nauki przynosi najlepsze efekty. Czytaj, słuchaj, pisz i mów.
Jeśli chcesz poszerzyć wiedzę, możesz zapisać się na kurs konwersacyjny. Nauka przez rozmowę jest bardzo skuteczna. Szkoły językowe oferują różne rodzaje kursów. Na przykład Sprachschule Aktiv ma kursy intensywne i wieczorowe. Oferują też kursy konwersacyjne. Znajdziesz tam kursy dla medyków czy pielęgniarek.
Ucz się prostych zwrotów codziennego użytku. Stopniowo wprowadzaj nowe czasowniki. Pamiętaj o specyfice niemieckiej gramatyki. Na przykład o odmianie czasowników.
Gdzie szukać dalszej pomocy?
Internet oferuje wiele zasobów do nauki. Społeczności online, jak r/German na Reddit, są dobrym miejscem na pytania. Możesz tam znaleźć odpowiedzi od innych uczących się lub native speakerów. Pamiętaj, że strony internetowe używają plików cookie. Reddit też ich używa. Służą do poprawy doświadczenia użytkownika. Możesz zarządzać swoimi ustawieniami plików cookie.
Wiele stron edukacyjnych oferuje darmowe materiały. Możesz znaleźć artykuły wyjaśniające niemiecką gramatykę. Poszukaj artykułów na tematy, które cię interesują. Na przykład o niemieckich stronach z autami. Albo o pracy w Niemczech w 2024 roku. Możesz też sprawdzić, ile kosztują lekcje niemieckiego w 2024 roku.
Uważaj na niezweryfikowane źródła. Zawsze staraj się potwierdzić informacje w kilku miejscach.
Jeśli interesują cię konkretne tematy, szukaj artykułów im poświęconych. Na przykład o zabytkach Berlina. Albo o nazwach pomieszczeń po niemiecku. Nauka słownictwa w kontekście jest bardzo efektywna.
Pamiętaj o regularności w nauce. Nawet kilka minut dziennie przynosi efekty. Powodzenia w nauce niemieckiego!
Zobacz także: