Liczebniki porządkowe w języku niemieckim określają kolejność. Są kluczowe do podawania dat i pozycji w szeregu. Naucz się, jak je tworzyć i stosować poprawnie.
Czym są liczebniki porządkowe (die Ordinalzahlen)?
Liczebniki porządkowe w języku niemieckim to die Ordnungszahlen. Określają miejsce lub pozycję w danej sekwencji. Używa się ich do podania kolejności czy daty. Odpowiadają na pytania: 'der Wievielte?’, 'die Wievielte?’, 'das Wievielte?’. Znajomość liczebników porządkowych jest niezbędna w codziennej komunikacji.
Jak tworzyć niemieckie liczebniki porządkowe?
Tworzenie liczebników porządkowych opiera się na liczebnikach głównych. Istnieją dwie główne zasady tworzenia. Zależą one od wielkości liczby.
Liczebniki porządkowe od 1 do 19
Liczebniki porządkowe od 1 do 19 tworzymy dodając do liczebników głównych końcówkę ’-te’. Istnieją cztery formy nieregularne. Są to: erste (pierwszy), dritte (trzeci), siebte (siódmy), achte (ósmy). Pozostałe liczby tworzy się regularnie. Na przykład: zweite (drugi), vierte (czwarty).
Oto lista liczebników porządkowych od 1 do 19:
- 1. der erste
- 2. der zweite
- 3. der dritte
- 4. der vierte
- 5. der fünfte
- 6. der sechste
- 7. der siebte
- 8. der achte
- 9. der neunte
- 10. der zehnte
- 11. der elfte
- 12. der zwölfte
- 13. der dreizehnte
- 14. der vierzehnte
- 15. der fünfzehnte
- 16. der sechzehnte
- 17. der siebzehnte
- 18. der achtezehnte
- 19. der neunzehnte
Pamiętaj o nieregularnych formach: erste, dritte, siebte, achte.
Liczebniki porządkowe od 20 wzwyż
Liczebniki porządkowe od 20 wzwyż tworzymy dodając końcówkę ’-ste’. Zasada ta dotyczy wszystkich większych liczb. Dotyczy to także liczb złożonych. Na przykład: zwanzigste (dwudziesty), dreißigste (trzydziesty).
Przykłady liczebników porządkowych powyżej 20:
- 20. der zwanzigste
- 21. der einundzwanzigste
- 30. der dreißigste
- 100. der hundertste
- 101. der hunderterste
- 102. der hundertzweite
- 200. der zweihundertste
- 1000. der tausendste
- 2000. der zweitausendste
Czy liczebniki porządkowe się odmieniają?
Czy liczebniki porządkowe podlegają deklinacji?
Tak, liczebniki porządkowe odmieniają się przez przypadki. Podlegają deklinacji podobnie jak przymiotniki.
Liczebniki porządkowe odmieniają się przez przypadki. Ich odmiana zależy od towarzyszącego rodzajnika. Liczby porządkowe piszemy z rodzajnikiem określonym, wskazującym oraz dzierżawczym. Odmieniają się one według zasad odmiany przymiotników po tych rodzajnikach.
Zobacz przykłady odmiany liczebnika „erste” (pierwszy):
| Przypadek | Rodzaj męski | Rodzaj żeński | Rodzaj nijaki | Liczba mnoga |
|---|---|---|---|---|
| Nominativ | der erste | die erste | das erste | die ersten |
| Genitiv | des ersten | der ersten | des ersten | der ersten |
| Dativ | dem ersten | der ersten | dem ersten | den ersten |
| Akkusativ | den ersten | die erste | das erste | die ersten |
Jak pisać liczebniki porządkowe?
Liczebniki porządkowe można zapisać na dwa sposoby. Można użyć cyfry z kropką po niej. Można też zapisać je słownie. Pisownia zależy od kontekstu.
Liczebniki porządkowe pisze się małą literą. Dzieje się tak, gdy występuje za nimi rzeczownik. Na przykład: der erste Schüler. Jeśli liczebnik porządkowy występuje samodzielnie jako rzeczownik, piszemy go wielką literą. Na przykład: der Erste (pierwszy zawodnik).
Przykłady pisowni:
- der 1. Mai
- der erste Mai
- am 3. April
- am dritten April
- die 8. Straße
- die achte Straße
Zastosowanie liczebników porządkowych w praktyce
Liczebniki porządkowe mają wiele zastosowań. Używa się ich do podawania dat. Stosuje się je do oznaczania dnia miesiąca. Na przykład: Heute ist der sechsundzwanzigste Januar. Używamy ich także do określania pięter w budynku. Na przykład: Ich wohne im siebten Stock. Są też potrzebne do określenia kolejności w wyścigu czy rankingu. Na przykład: Er war der erste na mecie.
Lata podajemy za pomocą liczebników głównych. Na przykład: im Jahr zweitausenddreiundzwanzig (w roku 2023).
Ćwiczenia: Sprawdź swoją wiedzę
Regularne ćwiczenia utrwalają wiedzę. Możesz tworzyć własne zdania z liczebnikami porządkowymi. Próbuj używać ich w różnych przypadkach. Serwisy do nauki języka często zawierają ćwiczenia online. Możesz sprawdzić swoje umiejętności w praktyce.
Chcesz nauczyć się więcej? Zajrzyj do materiałów edukacyjnych. Dostępne są e-booki i kursy online. Pomagają one w opanowaniu gramatyki.
Z tym e-bookiem nie da się nie zrozumieć gramatyki!
Podsumowanie i wskazówki do nauki
Liczebniki porządkowe są ważne w niemieckim. Służą do określania kolejności i dat. Tworzymy je z liczebników głównych. Dodajemy końcówkę -te (1-19) lub -ste (20+). Pamiętaj o czterech nieregularnych formach. Liczebniki porządkowe odmieniają się jak przymiotniki. Pisownia zależy od kontekstu.
Aby lepiej zapamiętać liczebniki porządkowe, stosuj różne metody:
- Regularnie powtarzaj zasady i przykłady.
- Używaj liczebników w codziennych rozmowach lub ćwiczeniach.
- Skorzystaj z mnemotechnik do zapamiętania nieregularnych form.
- Wykonuj ćwiczenia pisemne, aby utrwalić pisownię.
- Ucz się przez zabawę, na przykład tworząc fiszki.
Systematyczna nauka przynosi najlepsze efekty. Ustal rutynę nauki. Korzystaj z materiałów wizualnych. Pomogą Ci one szybciej przyswoić wiedzę.
Zobacz także: