Liczebniki porządkowe w języku niemieckim wskazują kolejność. Są kluczowe do poprawnego podawania dat. Poznaj zasady ich tworzenia i odmiany.
Co to są liczebniki porządkowe?
Liczebniki porządkowe to ważne elementy gramatyki niemieckiej. Nazywa się je die Ordnungszahlen. Określają pozycję w szeregu. Odpowiadają na pytania: der Wievielte? (który?), die Wievielte? (która?), das Wievielte? (które?). Używasz ich, gdy mówisz o kolejności. Są też niezbędne przy podawaniu dat.
Jak tworzy się liczebniki porządkowe w języku niemieckim?
Tworzenie liczebników porządkowych jest proste. Zależy od wielkości liczby. Stosuje się dwie główne końcówki. Wyjątki dotyczą kilku liczb.
Liczebniki porządkowe od 1 do 19
Do większości liczebników głównych dodajesz końcówkę -te. Ta zasada dotyczy liczb od 2 do 19. Na przykład: zwei → zweite. Istnieją cztery ważne wyjątki. Te liczebniki musisz zapamiętać. Są to: pierwszy (erste), trzeci (dritte), siódmy (siebte) i ósmy (achte). Zwróć uwagę na zmiany w pisowni. Liczebnik sieben traci literę 'n’. Liczebnik acht podwaja literę 't’.
Oto lista wybranych liczebników porządkowych od 1 do 19:
- 1. der/die/das erste
- 2. der/die/das zweite
- 3. der/die/das dritte
- 4. der/die/das vierte
- 5. der/die/das fünfte
- 6. der/die/das sechste
- 7. der/die/das siebte
- 8. der/die/das achte
- 9. der/die/das neunte
- 10. der/die/das zehnte
- 11. der/die/das elfte
- 12. der/die/das zwölfte
- 13. der/die/das dreizehnte
- 19. der/die/das neunzehnte
Liczebniki porządkowe od 20 wzwyż
Dla liczb od 20 w górę stosujesz inną końcówkę. Dodajesz do liczebnika głównego końcówkę -ste. Ta zasada obejmuje liczby 20, 30, 100, 1000 i większe. Na przykład: zwanzig → zwanzigste. Ta reguła jest bardzo regularna. Ułatwia tworzenie większych liczebników porządkowych.
Przykłady większych liczebników porządkowych:
- 20. der/die/das zwanzigste
- 21. der/die/das einundzwanzigste
- 30. der/die/das dreißigste
- 100. der/die/das hundertste
- 101. der/die/das hunderterste
- 200. der/die/das zweihundertste
- 1000. der/die/das tausendste
Czy liczebniki porządkowe się deklinują?
Tak, liczebniki porządkowe odmieniają się. Zachowują się jak przymiotniki. Ich końcówka zależy od przypadku. Zależy też od rodzaju rzeczownika. Występują zazwyczaj z rodzajnikami określonymi (der, die, das). Odmiana jest zgodna z zasadami odmiany przymiotników po rodzajniku określonym.
Przykłady odmiany:
- Nominativ: der erste Tag (pierwszy dzień)
- Genetiv: des ersten Tages (pierwszego dnia)
- Dativ: dem ersten Tag (pierwszemu dniu)
- Akkusativ: den ersten Tag (pierwszy dzień)
Końcówka -e lub -en pojawia się w zależności od przypadku. Pamiętaj o tym podczas tworzenia zdań.
Zastosowanie liczebników porządkowych
Liczebniki porządkowe mają wiele zastosowań. Używasz ich do mówienia o kolejności. Określają pozycję w rankingu. Są kluczowe przy podawaniu dat.
Liczebniki porządkowe a data
Podawanie dat to częste zastosowanie. Mówisz: „Dzisiaj jest dziesiąty maj”. Po niemiecku używasz liczebnika porządkowego. W dacie występuje on po rodzajniku określonym der. Na przykład: Heute ist der zehnte Mai.. Warto zapamiętać tę konstrukcję. Jest bardzo przydatna.
Heute ist der sechsundzwanzigste Januar. – Dzisiaj jest dwudziesty szósty Stycznia.
Który dzisiaj jest? – Dzisiaj jest jedenasty stycznia.
Którego jedziesz do Polski? – Dziewiątego września.
Przy podawaniu daty urodzenia stosuje się przyimek am (an dem). Na przykład: Ich bin am fünften Januar geboren.
Jak pisze się liczebniki porządkowe?
Liczebniki porządkowe pisane cyfrą mają specyficzną formę. Zawsze stawiasz kropkę po cyfrze. Na przykład: 1., 2., 3., 20., 100. Kropka sygnalizuje, że to liczebnik porządkowy. Jest to ważna zasada pisowni.
Pamiętaj o czterech nieregularnych liczbach porządkowych – pierwszy, trzeci, siódmy i ósmy.
Liczby porządkowe pisane cyfrą zawsze mają za sobą kropkę.
Ćwiczenia praktyczne
Nauka liczebników porządkowych wymaga praktyki. Możesz korzystać z interaktywnych ćwiczeń. Pomagają utrwalić zasady tworzenia. Pozwalają ćwiczyć odmianę. Regularne powtarzanie przynosi najlepsze efekty. Spróbuj tworzyć własne zdania z datami. Opisuj kolejność rzeczy.
Możesz wykorzystać technologie do nauki. Aplikacja Quizlet jest dobrym narzędziem. Twórz fiszki z liczebnikami. Ucz się ich pisowni i wymowy.
- Używaj liczebników porządkowych w codziennych sytuacjach.
- Stosuj mnemotechniki do zapamiętywania liczebników.
- Polecam najpierw nadrobić lekcję o liczbach w języku niemieckim przed nauką liczebników porządkowych.
Podsumowanie i kluczowe informacje
Liczebniki porządkowe po niemiecku są proste. Tworzy się je głównie końcówkami -te i -ste. Pamiętaj o czterech wyjątkach: erste, dritte, siebte, achte. Liczebniki porządkowe odmieniają się. Odmiana przypomina przymiotniki. Są niezbędne do podawania dat. Pisane cyfrą mają kropkę na końcu.
Opanowanie liczebników porządkowych ułatwia komunikację. Pozwala precyzyjnie określać kolejność. Pomaga w rozmowach o datach.
Jeśli chcesz poznać więcej tematów z gramatyki niemieckiej, znajdziesz wiele materiałów. Możesz zgłębiać gramatykę na poziomie B1/B2. Dostępne są różne kursy i książki do niemieckiego. Z tym e-bookiem nie da się nie zrozumieć gramatyki!
Wasze najczęściej zadawane pytania o liczebniki porządkowe
Poniżej znajdziesz odpowiedzi na częste pytania.
Jak jest 31?
Liczebnik porządkowy od 31 to einunddreißigste. Ponieważ 31 jest większe od 19, dodajemy końcówkę -ste.
Co ozn. te N. G. D. A.?
Te litery to skróty przypadków gramatycznych w języku niemieckim. Oznaczają: N. Nominativ (mianownik), G. Genetiv (dopełniacz), D. Dativ (celownik), A. Akkusativ (biernik). Liczebniki porządkowe odmieniają się przez te przypadki.
Jest błąd przy zapisie liczebnika porządkowego 200. Zamiast 300. powinno być 200.
Dziękujemy za uwagę. Poprawny zapis liczebnika porządkowego dla 200 to zweihundertste. Stosujemy końcówkę -ste, ponieważ liczba jest większa niż 19.
Przy liczbie 19 jest błąd, jednej literki brakuje „u” 😉
Dziękujemy za spostrzeżenie. Poprawny zapis to neunzehnte. Błędy się zdarzają, ważne, żeby je korygować.
60. – der sechzigste , bez 's’ w środku
Zgadza się, poprawna forma to sechzigste. Liczebnik główny to sechzig. Do niego dodajemy końcówkę -ste.
nie ma 9 🙁 czemu ?
Liczebnik porządkowy od 9 to neunte. Powstaje przez dodanie końcówki -te do liczebnika głównego neun.
Zobacz także: