Czasownik wissen oznacza „wiedzieć” lub „znać” w języku niemieckim. Jego odmiana jest nieregularna. Wymaga on czasownika posiłkowego „haben”. Poznaj pełną koniugację wissen we wszystkich czasach.
Co oznacza czasownik wissen?
Czasownik „wissen” ma fundamentalne znaczenie w języku niemieckim. Oznacza „wiedzieć” lub „znać”. Stosujesz go, gdy mówisz o wiedzy o faktach. Niemiecki rozróżnia znajomość faktu (wissen) od znajomości osoby lub rzeczy (kennen). Ta różnica jest kluczowa dla poprawnego użycia czasowników. Czasownik „wissen” jest czasownikiem zmieniającym pień. Jest również nieregularny. Jego odmiana wymaga zapamiętania. Reforma pisowni nie wpłynęła na ten czasownik. W czasie teraźniejszym ma tę samą formę dla pierwszej osoby liczby pojedynczej („ich”) i trzeciej osoby liczby pojedynczej („er, sie, es”).
Odmiana wissen w czasie teraźniejszym (Indikativ Präsens)
Czas teraźniejszy (Präsens) jest najczęściej używanym czasem w języku niemieckim. Odmiana czasownika „wissen” w tym czasie jest nieregularna. Musisz zapamiętać te formy.
| Osoba | Forma |
|---|---|
| ich | weiß |
| du | weißt |
| er/sie/es | weiß |
| wir | wissen |
| ihr | wisst |
| sie | wissen |
Forma dla „ich” i „er/sie/es” jest identyczna („weiß”). Pamiętaj o tej nieregularności.
Jak odmieniać wissen w Präsens?
Odmiana w Präsens to: ich weiß, du weißt, er/sie/es weiß, wir wissen, ihr wisst, sie wissen.
Odmiana wissen w czasie przeszłym prostym (Präteritum)
Czas przeszły prosty (Präteritum) opisuje wydarzenia z przeszłości. Jest często używany w narracji pisanej. Odmiana „wissen” w Präteritum również jest nieregularna.
| Osoba | Forma |
|---|---|
| ich | wusste |
| du | wusstest |
| er/sie/es | wusste |
| wir | wussten |
| ihr | wusstet |
| sie | wussten |
W tym czasie forma dla „ich” i „er/sie/es” jest taka sama („wusste”). To ułatwia zapamiętanie.
Odmiana wissen w czasie przeszłym (Perfekt)
Czas przeszły Perfekt używamy do mówienia o przeszłych wydarzeniach. Jest popularny w mowie potocznej. Czasownik „wissen” wymaga czasownika posiłkowego „haben”. Partizip II od „wissen” to „gewusst”.
| Osoba | Forma |
|---|---|
| ich | habe gewusst |
| du | hast gewusst |
| er/sie/es | hat gewusst |
| wir | haben gewusst |
| ihr | habt gewusst |
| sie | haben gewusst |
Tworzysz Perfekt, łącząc odmienione „haben” z „gewusst”.
Odmiana wissen w czasie zaprzeszłym (Plusquamperfekt)
Czas zaprzeszły (Plusquamperfekt) opisuje czynności, które wydarzyły się przed inną czynnością w przeszłości. Tworzymy go z odmienionym „haben” w Präteritum i Partizip II „gewusst”.
| Osoba | Forma |
|---|---|
| ich | hatte gewusst |
| du | hattest gewusst |
| er/sie/es | hatte gewusst |
| wir | hatten gewusst |
| ihr | hattet gewusst |
| sie | hatten gewusst |
Formy „hatte”, „hattest”, „hatte” łączą się z „gewusst”.
Odmiana wissen w czasie przyszłym (Futur I)
Czas przyszły (Futur I) służy do wyrażania planów lub przewidywań na przyszłość. Tworzymy go za pomocą czasownika posiłkowego „werden” i bezokolicznika „wissen”.
| Osoba | Forma |
|---|---|
| ich | werde wissen |
| du | wirst wissen |
| er/sie/es | wird wissen |
| wir | werden wissen |
| ihr | werdet wissen |
| sie | werden wissen |
Odmieniasz czasownik „werden”. Dodajesz bezokolicznik „wissen” na końcu zdania.
Odmiana wissen w czasie przyszłym (Futur II)
Czas przyszły dokonany (Futur II) wyraża przypuszczenie dotyczące przyszłości. Mówi o czynności, która zakończy się w przyszłości. Tworzymy go z „werden”, Partizip II „gewusst” i „haben” w bezokoliczniku.
| Osoba | Forma |
|---|---|
| ich | werde gewusst haben |
| du | wirst gewusst haben |
| er/sie/es | wird gewusst haben |
| wir | werden gewusst haben |
| ihr | werdet gewusst haben |
| sie | werden gewusst haben |
Ta forma jest rzadziej używana w codziennej komunikacji.
Koniugacja wissen w Konjunktiv I
Tryb łączący Konjunktiv I używamy głównie w mowie zależnej. Służy do cytowania wypowiedzi innych osób. Formy Konjunktiv I od „wissen” są następujące:
| Osoba | Präsens | Perfekt | Futur I | Futur II |
|---|---|---|---|---|
| ich | wisse | habe gewusst | werde wissen | werde gewusst haben |
| du | wissest | habest gewusst | werdest wissen | werdest gewusst haben |
| er/sie/es | wisse | habe gewusst | werde wissen | werde gewusst haben |
| wir | wissen | haben gewusst | werden wissen | werden gewusst haben |
| ihr | wisset | habet gewusst | werdet wissen | werdet gewusst haben |
| sie | wissen | haben gewusst | werden wissen | werden gewusst haben |
Formy w Konjunktiv I często pokrywają się z formami Indikativ. Wtedy zastępuje się je formami Konjunktiv II.
Koniugacja wissen w Konjunktiv II
Tryb łączący Konjunktiv II wyraża życzenia, nierealne warunki lub uprzejme prośby. Opiera się na formie Präteritum. Formy Konjunktiv II od „wissen” to:
| Osoba | Präteritum | Plusquamperfekt | Futur I | Futur II |
|---|---|---|---|---|
| ich | wüsste | hätte gewusst | würde wissen | würde gewusst haben |
| du | wüsstest | hättest gewusst | würdest wissen | würdest gewusst haben |
| er/sie/es | wüsste | hätte gewusst | würde wissen | würde gewusst haben |
| wir | wüssten | hätten gewusst | würden wissen | würden gewusst haben |
| ihr | wüsstet | hättet gewusst | würdet wissen | würdet gewusst haben |
| sie | wüssten | hätten gewusst | würden wissen | würden gewusst haben |
Forma „wüsste” jest często używana do wyrażania życzeń.
Wenn ich nur wüsste, ob er kommt. – Gdybym tylko wiedziała, czy on przyjdzie.
Imperativ, Infinitiv, Partizip czasownika wissen
Formy bezosobowe czasownika „wissen” obejmują tryb rozkazujący (Imperativ), bezokolicznik (Infinitiv) i imiesłowy (Partizip). Są one ważne dla pełnej znajomości czasownika.
- Imperativ (Tryb rozkazujący):
- du: wisse
- ihr: wisst
- wir: wissen
- Sie: wissen
- Infinitiv (Bezokolicznik):
- Präsens: wissen
- Perfekt: gewusst haben
- Partizip (Imiesłów):
- Partizip I: wissend
- Partizip II: gewusst
Partizip II („gewusst”) jest niezbędny do tworzenia czasów złożonych jak Perfekt czy Plusquamperfekt.
Wissen czy kennen? Różnica znaczenia
Język niemiecki precyzyjnie rozróżnia dwa rodzaje wiedzy. Używasz „wissen”, gdy znasz jakiś fakt. Mówisz o informacji. Przykładem jest zdanie: „Ich weiß, dass es regnet” (Wiem, że pada deszcz). Używasz „kennen”, gdy znasz osobę lub rzecz. Mówisz o osobistym doświadczeniu lub znajomości. Przykładem jest zdanie: „Ich kenne diese Stadt gut” (Dobrze znam to miasto). Pamiętaj o tej różnicy, aby mówić poprawnie po niemiecku.
Kiedy używać wissen, a kiedy kennen?
Użyj wissen dla faktów i informacji. Użyj kennen dla znajomości osób lub rzeczy.
Przykładowe zdania z czasownikiem wissen
Odmianę czasownika „wissen” najlepiej zrozumiesz w kontekście. Oto kilka przykładów użycia w zdaniach:
Ich weiß alles. – Ja wszystko wiem.
Das weiß ich leider nicht. – Tego niestety nie wiem.
Woher soll ich das wissen? – Skąd miałbym to wiedzieć?
Hast du das gewusst? – Czy ty o tym wiedziałeś?
Ich wusste von Anfang an Bescheid. – Od początku o tym wiedziałam.
Das hätte ich wissen müssen. – To powinnam wiedzieć.
Weiß du schon das Neuste? – Znasz już najnowsze ciekawostki/nowine?
In diesem Beruf muss man viel wissen. – W tym zawodzie trzeba dużo wiedzieć/mieć dużą wiedzę.
Sie weiß immer alles besser. – Ona zawsze wie wszystko lepiej.
On wie o tym wszystko. (Został poinformowany.)
Czy wiesz, kiedy nadjeżdża autobus?
Nic o tym nie wiedziałem.
Te przykłady pokazują użycie „wissen” w różnych czasach i kontekstach.
Besserwisser i Klugscheisser – kto to taki?
Z czasownikiem „wissen” związane są ciekawe słowa. „Besserwisser” to osoba, która zawsze i wszystko wie lepiej. To określenie ma negatywne konotacje. „Klugscheisser” to wulgarny odpowiednik „Besserwisser”. Oba terminy opisują kogoś przemądrzałego. Warto znać te słowa, aby lepiej rozumieć niemiecki. Pokazują one, jak język odzwierciedla postawy społeczne.
Jak ćwiczyć odmianę wissen?
Nauka odmiany nieregularnych czasowników wymaga praktyki. Regularnie powtarzaj formy „wissen” w różnych czasach. Twórz własne zdania. Możesz szukać dodatkowych ćwiczeń online. Wiele stron internetowych oferuje narzędzia do nauki niemieckiego. Skup się na najczęściej używanych czasach: Präsens, Präteritum i Perfekt. Zapamiętanie odmiany „wissen” jest kluczowe. Pomoże Ci to swobodniej komunikować się po niemiecku.
Gdzie znaleźć więcej czasowników nieregularnych?
Listy czasowników nieregularnych znajdziesz w podręcznikach lub online. Wiele stron poświęconych nauce niemieckiego udostępnia takie listy.
Zobacz także: